Starszy brat Franciszka. W roku szkolnym 1905/06 był inicjatorem i organizatorem strajku szkolnego w swojej klasie szkoły świętomarcińskiej w Poznaniu. W 1911 roku wstąpił do Towarzystwa Gimnastycznego Sokół Poznań - Wilda, a rok później do drużyny skautowej „Piast”. Następnie został drużynowym drużyny harcerskiej im. Mieczysława I. W roku 1914 przydzielony do tajnej bojówki skautowej „Sęp” rozpoczął działalność narodowo-wyzwoleńczą. Współtwórca i pierwszy prezes Unii Poznań (1915). Równocześnie, posługując się pseudonimem „Jan Piłat”, stanął na czele organizacji niepodległościowych TSM i TTZ. Powołany do armii pruskiej - zdezerterował. Kilkakrotnie aresztowany przez pruską policję, uciekał z więzień. Był zastępcą komendanta Polskiej Organizacji Wojskowej zaboru pruskiego i kierownikiem wydziału wywiadowczo-wykonawczego. Organizował pierwsze oddziały powstańcze w Poznaniu. Dowodził brawurową akcją POW wywiezienia broni z niemieckiej składnicy sprzętu wojskowego w listopadzie 1918 roku. W dniu wybuchu powstania przybył do hotelu „Bazar” wraz z uzbrojonym oddziałem 32 byłych żołnierzy pruskich narodowości polskiej, aby przystąpić do działań zbrojnych. W związku z brakiem decyzji Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej podjął indywidualną decyzję o przeprowadzeniu szturmu na gmach prezydium pruskiej policji. Jego oddział zdobył też gmach sztabu V Korpusu, koszary Kernwerk i arsenał. Później brał udział w walce pod Ławicą, był zastępcą komendanta w akcji pod Szubinem, kierował grupą pod Szamocinem oraz na odcinku Paterek - Ludwikowo. W lutym 1919 roku został aresztowany „za bolszewizm”. Wraz z powołaniem Armii Wielkopolskiej awansowany do stopnia podporucznika i wcielony do Poznańskiego Ochotniczego Batalionu Śmierci. Po zaprzysiężeniu, jako dowódca jednej z trzech kompanii POBŚ, wraz ze swoim oddziałem wysłany na front litewsko-białoruski w okolice Wilna. Uczestnik I i III powstania śląskiego. Ranny, następnie osadzony w pruskim więzieniu w Opolu. W okresie międzywojennym mieszkaniec Katowic. Jeden z założycieli i pierwszy prezes Górnośląskiego OZLA. Aktywny sportowo, czasem dorabiał biorąc udział w pokazowych meczach piłkarskich. Dziennikarz, redaktor katowickich czasopism „Polonia” i „Siedem Groszy”, autor kilku książek publicystycznych. Prekursor polskiej literatury lagrowej, w roku 1937 w Katowicach ukazał się pierwszy z trzech tomów zbioru jego reportaży „Za kratami i drutami Trzeciej Rzeszy”. Angażował się w pracę społeczną, szczególnie w rozwój organizacji sportowych i stowarzyszeń byłych uczestników powstań narodowych. W okresie okupacji hitlerowskiej stał na czele organizacji ruchu oporu „Odrodzenie”, został aresztowany i przebywał w obozach koncentracyjnych Dachau i Mauthausen-Gusen aż do zakończenia wojny. Przez kilka lat skrupulatnie prowadził notatki związane z życiem obozowym, które po wojnie zostały wykorzystane w procesach norymberskich. Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Srebrnym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Walecznych (dwukrotnie), Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym, Gwiazdą Śląską, Medalem Zwycięstwa i Wolności, Medalem za Waszą i Naszą Wolność, Odznaką Grunwaldzką, Odznaką Więźniów Ideowych i Odznaką P.O.W. Jeden z największych bohaterów powstania wielkopolskiego, zmarł w zapomnieniu, nie opublikowano dotąd jego biogramu, a dziś nie ma już nawet swojego grobu.
opracował: Jarosław Owsiański
